Басты бет/ Қазақ өнерінің белгілері мен нышандары / Семиотика фокусындағы дәстүрлі костюм /Кимешек
Артқа

Кимешек

 

 

Бас пен иықты (және артынан бүкіл дене бітімін) толығымен жауып тұратын бұл бас киімді халық бейнелі түрде ана мен даналық нышаны деп атайды, өйткені оны тек тұрмыстағы әйелдер киген. Бұл бас киімнің 16-дан астам түрі бар деп саналады. Ол ақ мақта матадан тігілген, әйел неғұрлым жас болса, кимешек соғұрлым көркем безендірілген. Декорация үшін құнарлылық, өркендеу және бақытты өмір идеяларын білдіретін зерлі жіптер, шашақтар, маржан моншақтары, жиектемелер, таспалар, оқа-зерлер, күміс жапсырмалар қолданылды, сонымен қатар олар тіл-көзден сақтайтын қорғаныш тұмары қызметін атқарған.
 

Жасы ұлғайған сайын бас киімнің бай безендірілуі қарапайым үлгіге ауыстырылған, ал жесір әйел жоқтаудың бірінші жылында зергерлік бұйымдар көрінбес үшін оны ішіне қаратып киген. Егер ерте кезеңде бұл бас киім әйелді бала туу кезінде сиқырлы зақымданудан қорғауға деген ұмтылысты бейнелейтін болса, жасы ұлғайған сайын ол даналықтың атрибуты, өмірлік тәжірибе мен құрметтің өзіндік көрсеткішіне айналады. Яғни, мұндағы пішін, көрініс және декор тек қорғаныс және эстетикалық функцияларды ғана емес, сонымен қатар жас ерекшеліктерінің белгісі ретінде де қызмет етті.

Шайгозова Ж.Н., Наурзбаева А. Б.
Краткая энциклопедия знаков и символов казахской культуры.
Алматы: КазНИИК, 2023.
Скачать
.